Nếu không biết cách lựa chọn, người tiêu dùng dễ mua phải các loại dầu ăn bẩn, với cách chế biến không an toàn ảnh hưởng đến sức khỏe mọi người.
Thời gian gần đây, cơ quan chức năng liên tục phát hiện những vụ chuyên chở, tái chế dầu ăn, mỡ bẩn. Đầu năm 2015, Công an huyện Phú Xuyên cho biết, đã thu giữ gần 5 tấn mỡ bẩn tại một cơ sở sản xuất dầu ăn trên địa bàn.
Trước đó, khoảng 15h 2/2, lực lượng công an huyện đã bất ngờ ập vào cơ sở sản xuất dầu ăn làm từ mỡ lợn tại thôn Nội Hợp, xã Nam Phong, huyện Phú Xuyên, Hà Nội. Chủ cơ sở là Nguyễn Văn Chính, SN 1986, trú tại địa phương, không có giấy phép sản xuất, kinh doanh.
Tại thời điểm kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện tại cơ sở này có gần 5 tấn mỡ lợn bị bốc mùi hôi thối đang được chủ cơ sở chế biến thành dầu ăn. Trong đó, mỡ chưa chế biến khoảng 3 tấn, mỡ đã chế biến thành dầu khoảng 1,1 tấn, và sáp mỡ sau khi đã nấu khoảng 500kg.
Theo PGS, TS Nguyễn Duy Thịnh – Viện Công nghệ Thực phẩm Đại học Bách Khoa cho biết dầu ăn chế biến thực phẩm thường được sản xuất từ tinh dầu của các loại thực vật như lạc, mè, đỗ, ô liu hay các loại mỡ động vật như lợn, gà, bò… Các loại dầu này được đăng ký và kiểm soát bởi các cơ quan quản lý thực phẩm y tế.
Tuy nhiên, xuất hiện dầu ăn bẩn làm từ cống rãnh, da động vật đã có từ nhiều năm nay và được cảnh báo rất nhiều.
Dầu mỡ bẩn khi được chế biến lên bàn thức ăn cho người sử dụng nguy hiểm vô cùng. Dầu bẩn có thể gây ra ngộ độc trường diễn tới cơ thể con người sau đó gây ra các biến chứng, bệnh tật như bệnh về máu, bệnh ung thư…
Theo ông Thịnh để người tiêu dùng nhận biết dầu ăn an toàn bằng mắt thường và mùi vị là vô cùng khó khăn, đánh đố người sử dụng, vì dầu bẩn vẫn có thể không có mùi, màu nào khác lạ. Vì thế, nếu chỉ mua dầu ăn về dùng và mua các sản phẩm chiên rán từ trước, người tiêu dùng không thể nhận biết được đâu là sản phẩm ngon, sản phẩm không ngon.
Hiện nay, một số sản phẩm dầu ăn từ các loại thực vật như lạc, vừng, đậu tương, ô liu khi mua và sử dụng người tiêu dùng tinh ý vẫn phát hiện được mùi thơm đặc trưng của các loại dầu được chiết xuất này.
Để tránh mua nhầm vào dầu ăn pha trộn giả, dầu ăn kém phẩm chất, người tiêu dùng cần phải có những hiểu biết nhất định, thông qua phương pháp cảm quan nhận xét mùi vị, trạng thái, màu sắc…
Đánh giá mùi của dầu
Trước hết, phải rửa tay thật sạch, không dùng xà phòng thơm để tránh lẫn mùi lạ, gây nhiễu khi nhận xét. Lấy một chiếc đũa sạch chấm vào dầu, rồi nhỏ vào lòng bàn tay trái, dùng ngón tay trỏ phải di miết, dàn rộng dầu ra lòng bàn tay rồi đưa lên mũi ngửi.
Dầu có chất lượng tốt có mùi bình thường, đặc trưng rõ rệt của từng loại dầu, không ôi, không hôi, không khê, không khét, không có mùi lạ, mùi khó chịu gì khác.
Nhận xét vị của dầu
Lấy một chiếc đũa sạch chấm vào dầu và nhỏ 1-2 giọt vào chỗ hõm bàn tay. Dùng lưỡi nếm xem dầu có mùi vị gì lạ không. Nếu dầu có chất lượng tốt, hương vị sẽ bình thường, không chát, không đắng, không chua mà chỉ có hương vị đặc trưng của sản phẩm, tùy theo từng loại dầu. Khi nếm xong, nhổ bỏ và súc miệng kỹ.
Đánh giá trạng thái trong suốt của dầu
Nếu dầu có phẩm chất cao, hàm lượng nước và tạp chất có rất ít thì sẽ trong suốt. Nếu không trong suốt thì tùy theo độ đục nhiều hay ít, ta có thể đánh giá được phẩm chất dầu thấp hay cao, có hàm lượng nước và tạp chất nhiều hay ít.
Quan sát cả màu sắc ánh lên của dầu để phân biệt loại dầu và phẩm chất. Nếu dầu đạt phẩm chất tốt thì có màu vàng sẫm, dầu chất lượng bình thường có màu vàng nhạt. Nếu là dầu hạt cải thì trong màu vàng vẫn thấy thoáng màu lục, nếu là dầu lạc thì có màu vàng nhạt hay màu da cam nhạt; nếu là dầu hạt bông thì màu vàng nhạt hơn.
Phát hiện dầu pha trộn
Để phát hiện dầu ăn bị pha trộn dầu trẩu, lấy một ít dầu cho vào ống nghiệm, thêm vào mấy giọt axít sunfuric, đun cách thủy 60 độ C trong 15 phút. Nếu có dầu trẩu thì sẽ thấy dung dịch vảy lên như đám mây, nếu lượng dầu trẩu quá nhiều thì sẽ kết thành mảng cục.
Để phát hiện việc pha trộn thêm chất có tinh bột vào dầu ăn, lấy một ít dầu, giỏ thêm mấy giọt iod vào, sẽ thấy dầu xuất hiện màu xanh lam.
Dầu vừng là loại dầu quý, khi mới sản xuất có màu vàng ánh hồng, đưa ra ánh sáng thấy trong suốt, không có chất lắng đọng ở đáy, không phân lớp, mùi vị rõ rệt. Nếu bị pha trộn, dù chỉ là 0,5% thành phần bằng nước cũng có thể phát hiện được: Dầu sẽ không trong suốt lắm, không đậm đặc như dầu nguyên chất, phân lớp, ngửi không thấy mùi vị thơm ngon, lại sực lên mùi vị khác lạ vì dầu đã bị phân giải, ôxy hóa, biến chất, hư hỏng…
Theo Phunutoday
