Bệnh viêm phổi tuy có thể được điều trị dễ dàng nhưng nhiều ngộ nhận về căn bệnh này lại khiến việc điều trị trở nên phức tạp và dẫn tới hậu quả đáng tiếc.
Bệnh viêm phổi làm chết nhiều trẻ em nhiều hơn bất kỳ căn bệnh khác
Viêm phổi là bệnh truyền nhiễm gây thiệt mạng nhiều nhất ở trẻ em dưới năm tuổi – tính trung bình trên toàn cầu căn bệnh này làm chết trẻ em dưới 5 tuổi nhiều hơn so với do Aids, sốt rét và lao cộng lại. Mỗi năm có khoảng một triệu trẻ em chết vì bệnh viêm phổi trên toàn thế giới, chiếm 15% tổng số ca tử vong của trẻ em trong độ tuổi này. Trong năm 2013, có 935.000 trẻ em chết vì căn bệnh này – tức là hơn 2.500 người chết mỗi ngày.
Nhiều trẻ em chết vì bệnh viêm phổi là do chẩn đoán sai. Ảnh minh họa
Bệnh viêm phổi có thể lây lan qua nhiều cách
Những người bị bệnh viêm phổi thường làm lây bệnh khi ho hoặc hắt hơi và tiếp xúc gần gũi với những người khác.
Bệnh viêm phổi là hệ quả của nghèo đói
Viêm phổi là một bệnh toàn cầu có ảnh hưởng đến mọi người ở khắp mọi nơi, nhưng hầu như tất cả các trường hợp tử vong xảy ra trong cộng đồng nghèo hay nông thôn. Căn bệnh này phổ biến nhất ở châu Phi cận Sahara và Nam Á. Tỷ lệ tử vong ở Ấn Độ, Nigeria, Pakistan, Cộng hòa Dân chủ Congo, Ethiopia và Trung Quốc chiếm trên 50% tổng số ca tử vong do viêm phổi.
Bệnh viêm phổi có thể ngăn ngừa
Các giải pháp để kiểm soát và điều trị viêm phổi hiện có sẵn và hiệu quả, nhưng chưa tới một phần ba trẻ em bị nghi ngờ viêm phổi được điều trị. Dinh dưỡng phù hợp, tiêm chủng, rửa tay bằng xà phòng, giảm khí thải nấu nướng và cho trẻ bú trong giai đoạn sơ sinh là tất cả các biện pháp can thiệp hiệu quả có thể bảo vệ trẻ em khỏi bệnh viêm phổi.
Bệnh viêm phổi thường được chẩn đoán nhầm
Một tỷ lệ lớn các trẻ em tử vong do viêm phổi bởi vì chúng không được điều trị đúng cách sau khi bị chẩn đoán nhầm. Các triệu chứng của viêm phổi bao gồm sốt, khó thở, tim đập nhanh và ho dữ dội, có thể bị nhầm lẫn với các bệnh trẻ nhỏ khác như sốt rét. Khi chẩn đoán viêm phổi, nhân viên y tế cộng đồng được đào tạo để tính toán tỷ lệ hô hấp của trẻ em, và sau đó xác định xem trẻ có đang thở nhanh hơn bình thường hay không. Tuy nhiên, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng gần một nửa các y tá, đặc biệt là những người có kỹ năng làm toán thấp, không thể áp dụng chính xác kỹ thuật để tính toán. Chẩn đoán chính xác là rất quan trọng trong việc đảm bảo rằng tất cả trẻ em được điều trị thích hợp, cho dù đó là thuốc kháng sinh cho bệnh viêm phổi hoặc điều trị các bệnh khác.
Bệnh viêm phổi có thể được điều trị dễ dàng
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyên rằng phân tán amoxicillin trong năm ngày là phương pháp điều trị kháng sinh thích hợp cho trẻ em dưới năm tuổi được chẩn đoán bị viêm phổi. Trẻ em có dấu hiệu nguy hiểm nên được chuyển đến một cơ sở y tế cao hơn cho điều trị bằng tiêm kháng sinh và thở oxy. Tuy nhiên, điều trị kháng sinh lại chỉ được áp dụng với chưa đầy một nửa số trường hợp viêm phổi.
Tỷ lệ tử vong của bệnh viêm phổi có liên quan đến suy dinh dưỡng
Trẻ em bị suy dinh dưỡng, đặc biệt là những trẻ bị suy dinh dưỡng cấp tính nặng, có nguy cơ tử vong cao hơn vì những căn bệnh thông thường của trẻ em như viêm phổi. Điều này là do suy dinh dưỡng làm suy yếu hệ thống miễn dịch, ngăn không cho cơ thể chiến đấu lại căn bệnh này. Các yếu tố có liên quan đến dinh dưỡng là nguyên nhân cho khoảng 45% các ca tử vong ở trẻ em dưới năm tuổi. Kết hợp phòng chống bệnh viêm phổi với điều trị suy dinh dưỡng trầm trọng là một cách để phá bỏ mô hình trong đó trẻ em bị suy dinh dưỡng do hấp thụ các chất dinh dưỡng kém, trong khi những trẻ đã bị suy dinh dưỡng có nhiều khả năng chết vì hệ thống miễn dịch bị tổn thương.
Thế giới đang có những tiến bộ trong việc chống bệnh viêm phổi
Số ca tử vong ở trẻ em dưới năm tuổi trên toàn thế giới đã giảm 50% kể từ năm 1990, từ 12,7xuống còn 6,3 triệu người chết vào năm 2013. Tuy nhiên, mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ 4, trong đó kêu gọi giảm tỷ lệ tử vong trẻ dưới năm tuổi còn hai phần ba vào năm 2015, vẫn còn nằm ngoài tầm với của nhiều quốc gia. Vì bệnh viêm phổi vẫn là bệnh truyền nhiễm cướp đi sinh mạng trẻ em nhiều nhất nên các chính phủ cần nỗ lực để tiếp tục giảm tỷ lệ trẻ em tử vong do viêm phổi.
Theo Phunutoday
